Gdzie zastosowano zatrucie cyjankiem?
Szokujące 7 zastosowań kwasu cyjanowodorowego – HCN.
Kwas cyjanowodorowy, kwas pruski, cyklon B to tylko różne nazwy opisujące ten sam związek o wzorze sumarycznym HCN. Niewątpliwie to substancja wraz z jej solami o charakterze legendarnym w historii ludzkości, dawniej stosowane jako główne narzędzie w walce politycznej. W poniższym artykule odkryjesz zastosowania kwasu cyjanowodorowego wraz z swoimi solami.
Od kuchni… czyli przebieg zatrucia cyjankiem
Zacznijmy krótko od teorii, dlaczego cyjanek jest aż tak toksyczny dla naszego organizmu i dlaczego od cyjanku umieramy…
Spożywając cyjanek w żołądku zachodzi wchłanianie i przez krew następuje częściowy transport do wątroby, gdzie pod wpływem enzymów przekształca się w tiocyjanian(mniej szkodliwy).
Jednak w większej ilości wędrując wraz z krwią trafia do miejsc gdzie wytwarzana jest energia, czyli mitochondriów. Tam jony cyjankowe hamują układ enzymatyczny oksydazy cytochromowej. Blokując tym samym układ wytwarzający energię. Początkowo we krwi jest pewien zapas tlenu, jednak szybko się on kończy upośledzając układ oddechowy, pracę serca czy pracę mózgu. Przed samą śmiercią następuje zapadnięcie w śpiączkę. Ciało również może przybierać sinoniebieską barwę(cyjanoza).
Wbrew opinii nie zawsze jest błyskawiczne, czasem może nastąpić w ciągu kilku sekund lub kilku minut. Typowymi objawami są: zawroty głowy, ogólny ból, zaniepokojenie.
Zatrucie cyjankiem – Leczenie
Trudno mówić o leczeniu jeśli cyjanowodór może skutecznie zabić w ciągu kilku sekund. Jednak w przypadku bardziej łagodnych zatruciach podaje się tiosiarczan sodu lub związki chelatujące cyjanki.
Poniżej znajdziesz opisane siedem przykładów zastosowań cyjanków:
- Kara śmierci – w USA otrucie przy użyciu cyjanowodoru było oficjalnym sposobem wykonywania egzekucji na skazanych. Aktualnie jednak powszechną metodą jest podanie zastrzyku z trucizną, zawiera trzy substancje chemiczne podawane po sobie. Najpierw podawany jest związek barbituranowy o nazwie tiopental ma on zadanie wprowadzić skazanego w sen narkotyczny. Następnie podaje się bromek pankuronium to substancja powodująca paraliż mięśni i zatrzymanie oddechu. Na koniec dobrze wszystkim znany chlorek potasu podany w bardzo dużej ilości, natychmiast zatrzymuje akcje serca, w wyniku zaburzenia aktywności elektrycznej mięśnia sercowego.
- Obozy koncentracyjne – ludobójstwo przygotowane przez aparat III Rzeszy koniecznie musiało być efektywne. W Auschwitz to ponad 1 100 000 osób. Nowe transporty koniecznie należało koniecznie szybko „realizować” aby zwolnić miejsce na kolejne. I do tego wykorzystano komory gazowe do których wrzucano cyklon B(ziemia okrzemkowa nasycona cyjanowodorem). Dlaczego akurat stosowano tą substancję? Odpowiedź jest prosta: Skuteczność i cena. Dodatkowo można było ją wykorzystać do dezynfekcji ubrań żołnierzy.
- Zbiorowa zagłada sekty – 1978, Gujana, Ameryka Południowa. Jim Jones założyciel sekty religijnej o nazwie Świątynia Ludu przekonał część swoich wyznawców(około 900 osób) mieszkających w utworzonym wcześniej mieście Jonesa do wypicia mikstury cyjanku potasu zmieszaną z lemoniadą i lekami nasennymi. Podczas przemówienia Jonesa w pierwszej kolejności śmiertelną miksturę piły dzieci, następnie kobiety i mężczyźni. Próby ucieczki były praktycznie nie możliwe, ponieważ wejścia do świątyni chronili uzbrojeni strażnicy, jednak większość osób ogarnięta wizją Jonesa była zdecydowana na samobójstwo przez zatrucie cyjankiem.
- Śmierć Grigorija Rasputina – postać Rasputina prawdopodobnie jest wszystkim dobrze znana. Chociażby z popularnej piosenki zespołu Boney M lub serialu Netfilx – Ostatni carowie. Rasputin był rosyjskim chłopem. Odbył wędrówki po klasztorach ucząc się retoryki. Prawdopodobnie dzięki niej i „nadludzkiej” sile leczenia na hemofilie(choroba krzepnięcia krwi) syna Aleksandry – carowej Rosji, Rasputin zyskał uwielbienie Carowej Aleksandry. Dzięki temu również miał wpływ na życie polityczne w Rosji. Arystokraci byli zaniepokojeni wpływem Rasputina, dlatego zawiązali spisek. Zawabiono go na spotkanie, na którym podano ciasto i wino z cyjankiem potasu. Jednak w tym przypadku trucizna nie zadziałała, dlatego Rasputin został wielokrotnie postrzelony, zawinięty w dywan i utopiony w Newie.
- Ucieczka od wyroku w Norymberdze – po zakończeniu wojny wojska amerykańskie próbowały pojmać zbrodniarzy niemieckich. Odnaleziono także Hermana Göringa jednego z twórców aparatu III Rzeszy w Austrii. Podczas procesu w Norymberdze oskarżono go o zbrodnie przeciwko ludzkości i skazano na karę śmierci przez powieszenie, ten jednak uważał, że nie żołnierzowi nie przystoi taka kara śmierci, dlatego przed egzekucją popełnił samobójstwo przy użyciu cyjanku potasu. Skąd więzień był w posiadaniu takiej substancji? Prawdopodobnie, został dostarczony przez strażników więzienia.
- Spadek rodzinny – arystokrata Sir Theodosius Boughton po ukończeniu 21 lat miał zostać spadkobiercą fortuny rodzinnej, jednak jeśli umrze wcześniej to spadek przejmie jego siostra. Nietrudno się domyślić jaki był tego finał! Szwagier podał mu napój, z liści laurowiśni które produkują cyjanowodór. Po spożyciu napoju arystokrata umarł, dlatego gdy w rolę wchodzą duże pieniądze, niestety nie ma sentymentów, nawet w rodzinie.
- Słodkie i smaczne – podanie lub świadome zażycie cyjanków to jeszcze nie wszystko! Czy wiedzieliście, że pestka moreli może być zabójcza?! W 1981 roku w Izraelu odnotowano przypadek, gdzie w grupie 13 dzieci po zjedzeniu pestki moreli zmarły trzy osoby na zatrucie cyjankiem. Dlaczego pestki moreli są trujące? W pestkach moreli(a także pestkach wiśni, śliwek i brzoskwiń) zawarty jest związek o nazwie amigdalina. Podczas trawienia amigdaliny wydzielają się grupy cyjanowe, które jak już wiemy prowadzą do zatruć i śmierci.
Trucizna od dawna była stosowana w celu zapewnienia śmierci na tle politycznym, wojennym lub nawet rodzinnym. Rośliny takie jak wilcza jagoda, czy kulczyba są niezwykle trujące i były stosowane do zatrucia strzał lub innych otruć.
Dzięki rozwojowi nauki, badania dotyczące zatruć cyjankami pozawalają nam dzisiaj dokładnie opisać mechanizm toksycznego działania cyjanków. Mam nadzieję, że siedem powyżej opisanych przykładów pozwoliło wam przybliżyć się do świata chemii i toksykologii.
A Tobie jak kojarzą się cyjanki? Pozytywnie, czy negatywnie? Z książki czy z filmu? Daj koniecznie znać w komentarzu!
Gdybyście mieli do tej treści pytania, albo chcieli poznać więcej szczegółów o kwasach to piszcie do nas na adres: elementum.edu@gmail.com
Na koniec pamiętaj o tym…
- aby być na bieżąco z naukową wiedzą śledź nasz fanpage FB.
- że jeśli zainteresował Cię temat i chciałbyś dowiedzieć się więcej lub przygotować się do matury z chemii to zapraszamy do umówienia się na lekcję z fizyki(korepetycje chemia) do naszego eksperta!
Autor: Maciej Młodziejewski, ELEMENTUM